Με αφορμή δημοσιεύματα στον Τύπο σχετικά με την «ανακάλυψη του θρόνου του Αγαμέμνονα», ο Γ.Γ. της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας και της Ακαδημίας Αθηνών, κ. Βασίλειος Χ. Πετράκος, ως Διευθυντής των ανασκαφών της Αρχαιολογικής Εταιρείας στις Μυκήνες, απέστειλε στο ΥΠΠΟΑ την κάτωθι επιστολή:
«Έχω την τιμή να σας γνωστοποιήσω ότι το Διοικητικό Συμβούλιο της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας κατόπιν των δημοσιευμάτων στον Τύπο περί «ανακαλύψεως του θρόνου του Αγαμέμνονος» στις Μυκήνες συνέστησε Επιτροπή εκ του υπογραφόμενου, της Συμβούλου κυρίας Ντόρας Βασιλικού και του Ερευνητού της Ακαδημίας Αθηνών κ. Κωνσταντίνου Καλογερόπουλου για να εξετάσουν το ζήτημα και να γνωματεύσουν σχετικώς.
Ο εκ των μελών της Επιτροπής υπογραφόμενος είναι Έφορος Αρχαιοτήτων ε.τ., Ακαδημαϊκός, Γενικός Γραμματεύς της Αρχαιολογικής Εταιρείας από του 1988 και της Ακαδημίας Αθηνών από του 2010. Η κυρία Βασιλικού και ο κ. Καλογερόπουλος είναι διακεκριμένοι αρχαιολόγοι ειδικευμένοι εις την μυκηναϊκή αρχαιολογία με σημαντικά αυτοτελή δημοσιεύματα που αφορούν τον μυκηναϊκό πολιτισμό.
Η Επιτροπή πήγε στις Μυκήνες και εξέτασε επισταμένως τον λίθο ο οποίος, υποθετικώς πάντοτε, ανήκει στον «θρόνο του Αγαμέμνονος» και κατέληξε στο εξής συμπέρασμα:
Ο λίθος, κακής ποιότητος, δύσκολα κατεργαζόμενος και ακατάλληλος για λάξευση και μεταβολή του στο επισημότερο έπιπλο ενός ανακτόρου, έχει διαστάσεις ± 0,55 (μήκος) Χ ± 0,22 (πάχος) Χ ± 0,30 (πλάτος), είναι αποσπασμένος από μεγαλύτερο κομμάτι και φέρει κατεργασία μόνο στη μια όψη, τη θεωρούμενη ως άνω η οποία άνω όψη συνίσταται από μία λεία επίπεδη ταινία στην συμβατικώς λαμβανόμενη ως αριστερή πλευρά. Η ταινία ορίζει τμήμα κοιλώματος βάθους ± 5 εκατοστών.
Τα «ευθύγραμμα ίχνη πρόσφυσης λεπτής επίπεδης λίθινης πλάκας που προφανώς αποτελούσε το ερεισίνωτο του καθίσματος» δεν είναι άλλο από κενό που δημιουργήθηκε από την απόσπαση κροκάλας από τον κακής ποιότητος λίθο. Η λεγόμενη πρόσφυση, (θηλυκό στην οικοδομική ορολογία ή μισοχάραγμα, μόρσο, περαστός, ραμποτέ, στις διάφορες παραλλαγές της τεχνικής αυτής συναρμογής δύο τεμαχίων) δεν αρκεί στατικώς για τη στερέωση ερεισινώτου που δεχόταν όπως είναι φυσικό, ισχυρές πιέσεις.
Το λίθινο αντικείμενο δεν είναι πρωτοφανές. Πρόκειται για τμήμα οικιακού ή βιοτεχνικού σκεύους, λεκάνης, όπως προκύπτει από το βάθος του κοιλώματος, συνηθέστατου ως ευρήματος σε οικισμούς, στρατόπεδα, εργαστήρια.
Ο κ. Μαγγίδης λέγει δια των εφημερίδων ότι το θραύσμα ανήκει στον θρόνο του μεγάρου της ακρόπολης των Μυκηνών και ότι κρημνίστηκε στον Χάβο «περί τα 80 μέτρα νοτίως του μυχού της ακροπόλεως των Μυκηνών που βρίσκεται κάτω ακριβώς από το μυκηναϊκό ανάκτορο». Άρα ο θρόνος ολόκληρος ή το τμήμα του αυτό έπεσε σε ευθεία γραμμή, «κάτω ακριβώς» στον Χάβο από τη θέση στην οποία ήταν ιδρυμένο. Στο δελτίο το οποίο έχει προσαρτήσει στο Μουσείο στο λίθινο αντικείμενο, αναγράφεται Mycenae 20/14 Lower Town, η λεγόμενη Κάτω Πόλη, σε αντίθεση με την ακρόπολη, που τοπογραφικώς, η Lower Town, είναι άλλο από την «κοίτη του Χάβου» όπου λέγεται ότι βρέθηκε ο λίθος. Άρα υπάρχουν δύο τόποι εύρεσης.
Άξιο μνείας είναι ότι ο κ. Μαγγίδης στην επιστολή του λέγει ότι «οι μεγάλες διαστάσεις του [λίθου] καθώς και το σημείο ανεύρεσής του συνηγορούν πως πρόκειται πιθανότατα για τον θρόνο της τελευταίας φάσης του μυκηναϊκού ανακτόρου των Μυκηνών». Σε άλλα σημεία της επιστολής του λέγει ότι «πρόκειται πιθανότατα για τμήμα μεγάλου καθίσματος» και αποδίδει, πάντοτε «πιθανώς», θραύσματα αρχαίων των Μυκηνών, που έχουν βρεθεί σε απομακρυσμένα σημεία του ανακτόρου, στον υποθετικό θρόνο, που μόνο στοιχείο του είναι ένα κοίλωμα που το βάθος του μόνο αποκλείει να ανήκει στο θρόνο. Τέλος, εντελώς αντιδεοντολογικώς, καταλήγει στο βέβαιο συμπέρασμα ότι το εύρημά του είναι «ο μοναδικός έως τώρα ανακαλυφθείς θρόνος μυκηναϊκού ανακτόρου στην ηπειρωτική Ελλάδα» και τον συνδέει με τον θρόνο του Αγαμέμνονος, πρόσωπο ως γνωστόν μυθικό του οποίου η ύπαρξη δεν αποδεικνύεται, ο αείμνηστος Σπύρος Ιακωβίδης την απέρριπτε.
Δεν γνωρίζω ποιος έδωσε στον Τύπο τις πληροφορίες, τα σχέδια και τις φωτογραφίες, πιθανώς πρόσωπο του κύκλου του τομέως ανασκαφής της Κάτω Πόλεως που επιβλέπει , για λογαριασμό της Αρχαιολογικής Εταιρείας ο κ. Μαγγίδης, χωρίς βεβαίως την άδειά της, διότι οι φωτογραφίες του λίθου και το σχέδιο του υποθετικού θρόνου που δημοσιεύτηκαν είναι τα επίσημα της ανασκαφής στοιχεία.
Το Συμβούλιο της Αρχαιολογικής Εταιρείας και η εντεταλμένη Επιτροπή που εξέτασε το ζήτημα, κρίνουν ότι το όλο θέμα αποτελεί ατυχή, εάν δεν είναι σκόπιμη, επιστημονική παρεκτροπή που οφείλεται σε επίδραση άλλης ατυχεστέρας περιπτώσεως που απασχόλησε κυβερνητικούς και επιστημονικούς κύκλους κατά το 2014 – 2015, και μας διέσυρε διεθνώς».
«Αδόκιμα μιλά ο κύριος που έκανε τις αποκαλύψεις για το «θρόνο του Αγαμέμνονα»», λέει στο TheToc η προϊσταμένη της Εφορείας Αργολίδας
Τις ηχηρές ανακοινώσεις και τον ενθουσιασμό για το τμήμα του βασικού «θρόνου του Αγαμέμνονα» που βρέθηκε σε κοντινή απόσταση από την Ακρόπολη των Μυκηνών έχει ακολουθήσει σκεπτικισμός και αντιδράσεις. «Αδόκιμα απευθύνεται στον τύπο ο κ. Χριστοφίλης Μαγγίδης» (σ.σ. ο καθηγητής που έκανε τις «αποκαλύψεις» στα media), λέει στο TheTOC η Αλκηστις Παπαδημητρίου, προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αργολίδας. Και συμπληρώνει ενδεικτικά: «Η επιστήμη της αρχαιολογίας δεν κάνει ανακοινώσεις στις εφημερίδες αλλά στα επιστημονικά συνέδρια, ή δημοσιεύει βιβλία και άρθρα. Έτσι δουλεύει η επιστήμη της αρχαιολογίας».
Όπως μας λέει η κυρία Παπαδημητρίου, οι ανασκαφές στις Μυκήνες έχουν σταματήσει από το 2013. Υπήρχε ένα εγκεκριμένο πενταετές πρόγραμμα που προέβλεπε τρία χρόνια ανασκαφή και τρια χρόνια μελέτη. «Τα ευρήματα της ανασκαφής είναι στη φάση της μελέτης», μας λέει η κυρία Παπαδημητρίου. Η μελέτη, ως εκ τούτου, ολοκληρώνεται το 2016. Κι άρα, οι ανακοινώσεις στον τύπο έγιναν πριν ολοκληρωθεί η φάση της μελέτης. ΄Οπως επίσης πληροφορούμαστε, ο κύριος Μαγγίδης είναι προεξάρχων μιας από τις τρεις ομάδες αρχαιολόγων που δραστηριοποιούνται στις Μυκήνες υπό την αιγίδα της Αρχαιολογικής Εταιρείας. «Δεν είναι αυτόνομος ερευνητής», όπως μας ξεκαθαρίζει η κυρία Παπαδημητρίου.
Τι δήλωσε η Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αργολίδας.
Υπάρχει μια αναφορά του κυρίου Μαγγίδη σε σχέση με ένα εύρημα το οποίο εκείνος αξιολογεί ως τμήμα του θρόνου από το Μέγαρο της Ακροπόλέως των Μυκηνών. Η αναφορά αυτή έχει τελείως προκαταρκτικό χαρακτήρα και για να μπορέσει να δεχτεί ή να την απορρίψει κανείς θα πρέπει να γίνει με δόκιμα αρχαιολογικά επιχειρήματα ενώπιον της επιστημονικής κοινότητας. Αυτές οι προυποθέσεις δεν ισχύουν αυτή τη στιγμή επομένως κι εγώ δεν τοποθετούμαι επί μιας αόριστης τοποθέτησης που δεν συνοδεύεται από κανένα αρχαιολογικό επιχείρημα.
– Ισχύει ότι το εύρημα είναι εις γνώσιν σας αυτό το εύρημα από το καλοκαίρι;
«Σας είπα. Ο κύριος Μαγγίδης κατέθεσε μια αναφορά με τις απόψεις του γι” αυτό το εύρημα».
– Υπάρχει κάποια εκτίμηση για το πότε θα αποφανθεί η επιστημονική κοινότητα;
«Αυτό θα γίνει όταν ο κ. Μαγγίδης παραθέσει τα επιστημονικά επιχερήματα διότι έτσι «δουλεύει» η επιστήμη της αρχαιολογίας. Η επιστήμη της αρχαιολογίας δεν κάνει ανακοινώσεις στις εφημερίδες ή στα επιστημονικά συνέδρια. Δημοσιεύει βιβλία και άρθρα».
– Ο κύριος Μαγγίδης δεν είναι μέλος της ομάδας που δραστηριοποιείται στις Μυκήνες;
«Ο κύριος Μαγγίδης είναι μέλος της Αρχαιολογικής Εταιρείας και με αυτή του την ιδιότητα – υπό την αιγίδα της αρχαιολογικής εταιρείας, δηλαδή – δραστηριοποιείται στις Μυκήνες. Αδοκίμως, λοιπόν, έχει απευθυνθεί στον τύπο, διότι οποιαδήποτες ενέργεια του κυρίου Μαγγίδη διοχετεύεται από την αρχαιολογική εταιρεία. Δεν είναι αυτόνομος ερευνητής ο κ. Μαγγίδης».
– Αν τα πράγματα είναι έτσι όπως ισχυρίζεται ο κ. Μαγγίδης, το εύρημα θα αποτελεί τον πρώτο θρόνο Μυκηναϊκού ανακτόρου που έχει βρεθεί στην ηπειρωτική Ελλάδα;
«Ναί, θα αποτελεί τον πρώτο θρόνο»
– Ο Αγαμέμνονας δεν υπήρξε ιστορικό πρόσωπο έτσι δεν είναι;
«Βεβαίως και όχι. Ο Αγαμέμνων είναι μια μυθική μορφή, ωστόσο, στο μυθικό του πρόσωπο ανακλάται ο τότε ηγεμόνας των Μυκηνών. Δηλαδή, κάποιος θα ήταν Βασιλιάς εκεί. Ο μύθος παρέδωσε το όνομα αυτού του Βασιλέως ως Αγαμέμνων. Αλλά είναι λίγο «τραβηγμένο»… Δεν λέμε «ο θρόνος του Αγαμέμνονα» αλλά «ο θρόνος του Μεγάρου της Ακροπόλεως των Μυκηνών». Κι αν ο Αγαμέμνων ήταν ένας Βασιλιάς πραγματικός, δεν θα καθόταν μόνο αυτός στο θρόνο αλλά κι άλλοι 10 βασιλείς σε ένα διάστημα 300 – 400 χρόνων».
– Άλλες ομάδες έχουν προβεί σε ανακοινώσεις;
«Οι άλλες ομάδες ακολουθούν τη διαδικασία που προβλέπεται από τις νομικές δεσμέύσεις που υπάρχουν»
Πηγή: ΥΠΠΟ
COMMENTS