Ο Γιούρι Αλεξέγιεβιτς Γκαγκάριν γεννήθηκε στις 9 Μαρτίου 1934 στο Κλούσινο, κοντά στο Γκζατσκ, δυτικά της Μόσχας.
Αρχικά ο Γιούρι δούλεψε σε χυτήριο, ενώ παρακολούθησε την τεχνική σχολή του Σαράτωφ, όπου άρχισε και τις πρώτες του πτήσεις με ελαφρά αεροπλάνα.
Το 1955, ακολουθώντας το πάθος του για τα αεροπλάνα, μπήκε στη Σχολή Πιλότων στο Όρενμπουργκ.
Αποφοίτησε το 1957 με επαίνους, και υπηρέτησε με το Βόρειο Στόλο κοντά στον Αρκτικό Κύκλο, πετώντας σε εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες, ενώ αργότερα έγινε δοκιμαστής πιλότος, πετώντας καινούργια και πειραματικά αεροσκάφη.
Το 1959 επιλέχτηκε, μαζί με 20 άλλους, για να εκπαιδευτεί σαν κοσμοναύτης, με στόχο την πρώτη πτήση ανθρώπου στο διάστημα.
Ακολούθησε μια πολύ σκληρή διαδικασία επιλογής και εκπαίδευσης. Οι υποψήφιοι κοσμοναύτες έπρεπε, μεταξύ άλλων, να αντέξουν σε επιταχύνσεις 13 g, και η ψυχολογική εκπαίδευση περιελάμβανε ένα 24ωρο σε ένα σκοτεινό και ηχομονωμένο δωμάτιο.
Εκτός των άλλων εξαιρετικών προσόντων του ο Γκαγκάριν επελέγη τελικά και εξαιτίας του μικρού αναστήματος του (ήταν μόλις 1,58), μιας και το κόκπιτ της κάψουλας που θα τους μετέφερε στο διάστημα ήταν αρκετά περιορισμένο.
Το μοναδικό επίτευγμα
Στις 09:07, το πρωί (ώρα Μόσχας) της 12ης Απριλίου 1961, ο Γιούρι Γκαγκάριν ξεκίνησε για το ιστορικό του ταξίδι μέσα στο Vostok-1. Εικοσιπέντε λεπτά μετά την εκτόξευση, μπήκε σε μια ελλειπτική τροχιά με απόγειο 302 χιλιόμετρα, περίγειο 175 χιλιόμετρα και περίοδο 89 λεπτά και 34 δευτερόλεπτα, κινούμενος με ταχύτητα 27.396 χιλιόμετρα την ώρα. Το κωδικό του όνομα κατά τη διάρκεια της πτήσης ήταν Κέδρος.
Στη Γη, τα νέα έκαναν ήδη το γύρο του κόσμου. Το Σοβιετικό Επιτελείο που τον προήγαγε, όσο ήταν στο διάστημα, σε Ταγματάρχη – για την περίπτωση που δεν γυρνούσε- είχε ετοιμάσει τρία δελτία τύπου για την αποστολή πριν την εκτόξευση: ένα για την περίπτωση επιτυχίας και δυο για την περίπτωση αποτυχίας.
Ο Γκαγκάριν δεν είχε τον έλεγχο του σκάφους του, επειδή κανείς δεν ήξερε πώς οι συνθήκες κατά την πτήση θα επηρέαζαν τον άνθρωπο βιολογικά και ψυχολογικά· Το σκάφος ελεγχόταν από επιτελείο επιστημόνων και τεχνικών στη Γη.
Μετά από 67 λεπτά σε τροχιά, το προσωπικό ελέγχου πτήσης έδωσε εντολή στο σκάφος να πυροδοτήσει τους κινητήρες επιβράδυνσης και να αρχίσει την είσοδό του στην ατμόσφαιρα.
Ο Γκαγκάριν δεν προσγειώθηκε μαζί με την κάψουλα, αλλά χρησιμοποίησε το εκτινασσόμενο κάθισμά του σε ύψος 7 χιλιομέτρων. Μετά από ελεύθερη πτώση χρησιμοποίησε το αλεξίπτωτό του και προσγειώθηκε κοντά στην πόλη Τακτάροβα.
Μια γυναίκα, η εγγονή της και η… αγελάδα τους ήταν οι πρώτοι που είδαν τον Γκαγκάριν να επιστρέφει. Η συνολική διάρκεια της αποστολής, που τελείωσε στις 10:55 ώρα Μόσχας με την προσγείωση του Γκαγκάριν, ήταν 108 λεπτά.
Η δόξα
Μετά την πτήση του ο Γκαγκάριν έγινε παγκόσμια γνωστός και ταξίδεψε σε πολλές χώρες για να διαφημίσει την επιτυχία της Σοβιετικής Ένωσης. Τιμήθηκε με το μετάλλιο Ήρωας της Σοβιετικής Ένωσης.
Η δημοσιότητα του δημιούργησε προβλήματα. Άρχισε να πίνει και να έχει προβλήματα με το γάμο του. Παρόλα αυτά συνήλθε, και μετά από μια παγκόσμια περιοδεία, ξαναγύρισε στο διαστημικό πρόγραμμα της Ε.Σ.Σ.Δ. Εκτός από κοσμοναύτης, ανέλαβε και εκπαιδευτής και σύμβουλος στο σχεδιασμό των σκαφών Βοσχόντ και Σογιούζ, και της Σοβιετικής προσπάθειας για την κατάκτηση της Σελήνης.
Το 1967, μετά και την καταστροφική πτήση του Σογιούζ 1, του απαγορεύτηκε και τυπικά να συμμετάσχει ξανά σε διαστημική πτήση. Ο Γκαγκάριν θα μπορούσε στο εξής να πετάει μόνο αεροπλάνα, και μόνο με τη συνοδεία δεύτερου πιλότου.
Το δυστύχημα
Στις 27 Μαρτίου 1968, ο Γιούρι Γκαγκάριν σκοτώθηκε μαζί με τον εκπαιδευτή του ενώ πετούσε με ένα MiG-15 κοντά στο Κιρζάτς. Ήταν 34 χρονών. Τα αίτια για το δυστύχημα ποτέ δεν έγιναν γνωστά αν και αποκλείστηκε η πιθανότητα ανθρώπινου λάθους.
Το Σοβιετικό καθεστώς είχε αναφέρει ότι ο Γκαγκάριν έμεινε μέσα στο αεροπλάνο ως το τέλος, προκειμένου να αποτρέψει την πρόσκρουση του σε ένα σχολείο.
Ο Γιούρι Γκαγκάριν είναι θαμμένος στο Κρεμλίνο. Η γενέτειρά του μετονομάστηκε σε Γκαγκάριν προς τιμήν του, ενώ πολλά αγάλματά του στήθηκαν στην ΕΣΣΔ και αλλού.
COMMENTS